دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه

دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه

نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
موضوع دعا هنگام پناه بردن بر خدا
مأثور/غیرمأثور مأثور
صادره از امام سجاد(ع)
راوی متوکل بن هارون
منابع شیعی صحیفه سجادیه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین

دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) است که به هنگام راز و نیاز و پناه بردن به خدا خوانده می‌شود. حضرت سجاد(ع) در این دعا، حاجت خواستن از غیرخدا را نتیجه گمراهی عقل دانسته و بر درس گرفتن از اشتباهات دیگران تأکید می‌کند. همچنین با اشاره به ویژگی‌های مخصوص خدا از جمله وحدانیت، دل بریدن از غیرخدا را برای رسیدن به خدا لازم می‌داند و خدا را رواکننده حاجات معرفی می‌کند.

دعای بیست و هشتم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

نیایش

آموزه‌ها

موضوع اصلی دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه، دعا در هنگام راز و نياز با خدا و پناه بردن به او است. این دعا تجلى‌گاه متواضعانه‌ترین ارتباط بنده با خدا دانسته شده است همچنین گفته شده اين دعا، نشان از شناخت ژرف امام سجاد(ع) از خدا و هستى دارد و به طور غيرمستقيم آن چه را كه بايد دعاكننده در زمينه شناخت خدا، به آن آراسته باشد، آموزش مى‌دهد. آموزه‌های این دعا به شرح ذیل است:

  • خالص شدن با بریدن از غیر برای رسیدن به خدا
  • روی آوردن به خدا با تمام وجود
  • قطع امید از کسی که خودش نیازمند به دیگری است.
  • ناامیدی از احسان غیر خدا
  • حاجت خواستن نیازمند از نیازمند نتیجه گمراهی عقل و سبک رأیی
  • خوار شدن کسانی که طلب عزّت از غیر خدا دارند.
  • فقر و نیازمندی نتیجه درخواست ثروت از غیر خدا
  • خواری و پستی نتیجه طلب بزرگی از غیرخدا
  • لزوم درس گرفتن از اشتباهات دیگران
  • انتخاب راه درست نتیجه عبرت گرفتن از اقبال کنندگان به غیر خدا
  • خدا رواکننده حاجت حاجت‌مندان
  • امیدی جز به درگاه خداوند نیست.
  • ویژگی‌های مخصوص خدا: وحدانیت، قائم بودن به قدرت، بی‌نیازی و برتری
  • شمول رحمت الهی بر همه موجودات
  • برخی از تفاوت های خداوند با مخلوقات
  • خدا بالاتر از داشتن شبیه‌ و همانند

شرح‌ها

دعای بیست و هشتم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری به زبان فارسی شرح شده است.

دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی، فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه، ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل‌الله به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری توضیح داده شده است.

متن و ترجمه

دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه

مـتـن ترجمه
وَکانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام مُتَفَزِّعاً إِلَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ
(۱) اللَّهُمَّ إِنِّی أَخْلَصْتُ بِانْقِطَاعِی إِلَیک (۲) وَ أَقْبَلْتُ بِکلِّی عَلَیک (۳) وَ صَرَفْتُ وَجْهِی عَمَّنْ یحْتَاجُ إِلَی رِفْدِک (۴) وَ قَلَبْتُ مَسْأَلَتِی عَمَّنْ لَمْ یسْتَغْنِ عَنْ فَضْلِک
(۵) وَ رَأَیتُ أَنَّ طَلَبَ الْمُحْتَاجِ إِلَی الْمُحْتَاجِ سَفَهٌ مِنْ رَأْیهِ وَ ضَلَّةٌ مِنْ عَقْلِهِ. (۶) فَکمْ قَدْ رَأَیتُ- یا إِلَهِی- مِنْ أُنَاسٍ طَلَبُوا الْعِزَّ بِغَیرِک فَذَلُّوا، وَ رَامُوا الثَّرْوَةَ مِنْ سِوَاک فَافْتَقَرُوا، وَ حَاوَلُوا الارْتِفَاعَ فَاتَّضَعُوا، (۷) فَصَحَّ بِمُعَاینَةِ أَمْثَالِهِمْ حَازِمٌ وَفَّقَهُ اعْتِبَارُهُ، وَ أَرْشَدَهُ إِلَی طَرِیقِ صَوَابِهِ اخْتِیارُهُ. (۸) فَأَنْتَ یا مَوْلَای دُونَ کلِّ مَسْئُولٍ مَوْضِعُ مَسْأَلَتِی، وَ دُونَ کلِّ مَطْلُوبٍ إِلَیهِ وَلِی حَاجَتِی (۹) أَنْتَ الْمَخْصُوصُ قَبْلَ کلِّ مَدْعُوٍّ بِدَعْوَتِی، لَا یشْرَکک أَحَدٌ فِی رَجَائِی، وَ لَا یتَّفِقُ أَحَدٌ مَعَک فِی دُعَائِی، وَ لَا ینْظِمُهُ وَ إِیاک نِدَائِی (۱۰) لَک- یا إِلَهِی- وَحْدَانِیةُ الْعَدَدِ، وَ مَلَکةُ الْقُدْرَةِ الصَّمَدِ، وَ فَضِیلَةُ الْحَوْلِ وَ الْقُوَّةِ، وَ دَرَجَةُ الْعُلُوِّ وَ الرِّفْعَةِ. (۱۱) وَ مَنْ سِوَاک مَرْحُومٌ فِی عُمُرِهِ، مَغْلُوبٌ عَلَی أَمْرِهِ، مَقْهُورٌ عَلَی شَأْنِهِ، مُخْتَلِفُ الْحَالاتِ، مُتَنَقِّلٌ فِی الصِّفَاتِ (۱۲) فَتَعَالَیتَ عَنِ الْأَشْبَاهِ وَ الْأَضْدَادِ، وَ تَکبَّرْتَ عَنِ الْأَمْثَالِ وَ الْأَنْدَادِ، فَسُبْحَانَک لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ.
دعاى آن حضرت است هنگامی که به خداى عزوجل پناه می برد

(۱)خدایا! بر بریدنم از غیر و پیوستنم به تو، خود را خالص و پاک کردم. (۲) و با تمام وجودم به حضرتت روی آوردم. (۳) و از کسی که نیازمند عطای توست قطع امید کردم. (۴) و درخواستم را از آن‌که از احسان تو بی‌نیاز نیست، برگرداندم. (۵) و دیدم که حاجت خواستن نیازمند از نیازمند، نتیجۀ سبکی رأی و گمراهی عقل اوست. (۶) ای خدای من! چه بسیار انسان‌ها دیدم که با تکیه به غیر تو، عزّت خواستند ولی خوار شدند؛ و از غیر تو درخواست ثروت کردند، اما به تهی‌دستی نشستند؛ و آهنگ بلندی کردند، ولی پست شدند. (۷) پس دوراندیشی دوراندیش با دیدن امثال این سبک‌مغزان ‌که بنا گذاشت به غیر تو تکیه نکند درست است؛ و عبرت‌آموزی از اینان، او را موفّق کرد؛ و انتخاب درستش، او را به راه راست رهنمون شد. (۸) پس ای مولای من! تو جایگاه درخواست منی، نه غیر تو؛ و تو روا کنندۀ حاجت منی، نه غیر تو. (۹) و تو پیش از هر موجودی که بخوانندش، مخصوص به خواندن منی؛ هیچ‌کس در امید من با تو شریک نمی‌شود؛ و احدی در دعای من با تو، هم‌پیمان نمی‌گردد؛ و ندای من کسی را با تو، به یک رشته در نمی‌آورد. (۱۰) ای خدای من! وحدانیت و یگانگی و قائم بودن به قدرت و بی‌نیازی و برتری حول و قوّت و پایۀ والایی و رفعت، ویژۀ توست. (۱۱) و هر چه غیر توست، در همۀ عمرش به او رحم شده؛ و در زندگی‌اش مغلوب قدرتی گشته و در کارش شکست‌خورده و در صفات و خصوصیات جا به جا شده. (۱۲) تو بالاتر از آنی که شبیه‌ها و همانندها برای تو باشد و بزرگ‌تر از آنی که همسان‌ها و همتاها برایت قرار دهند؛ پس پاک و منزّهی و معبودی جز تو نیست.

پانویس

  1. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷ ص۷۷ و ۸۱.
  2. ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۱۳.
  3. ؛ ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۱۳-۵۲۶.
  4. ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۱۳-۵۲۶.
  5. فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۷۷-۴۸۳.
  6. مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۴، ص۲۸۱-۳۱۰.
  7. مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۳۶۹-۳۷۲.
  8. دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۳۷۳-۳۸۰.
  9. فضل الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۷۹-۸۸.
  10. فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۶۵.
  11. جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۵۶-۱۵۷.

منابع

  • انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
  • جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
  • دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
  • فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
  • فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
  • فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
  • مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
  • مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
  • ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.

پیوند به بیرون