دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه
نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری | |
اطلاعات دعا و زیارت | |
---|---|
موضوع | دعا هنگام پناه بردن بر خدا |
مأثور/غیرمأثور | مأثور |
صادره از | امام سجاد(ع) |
راوی | متوکل بن هارون |
منابع شیعی | صحیفه سجادیه |
دعاها و زیارات مشهور | |
دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امینالله • زیارت اربعین |
دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه از دعاهای مأثور از امام سجاد(ع) است که به هنگام راز و نیاز و پناه بردن به خدا خوانده میشود. حضرت سجاد(ع) در این دعا، حاجت خواستن از غیرخدا را نتیجه گمراهی عقل دانسته و بر درس گرفتن از اشتباهات دیگران تأکید میکند. همچنین با اشاره به ویژگیهای مخصوص خدا از جمله وحدانیت، دل بریدن از غیرخدا را برای رسیدن به خدا لازم میداند و خدا را رواکننده حاجات معرفی میکند.
دعای بیست و هشتم در شرحهای صحیفه سجادیه همچون شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علیخان مدنی به زبان عربی شرح شده است.
نیایش |
آموزهها
موضوع اصلی دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه، دعا در هنگام راز و نياز با خدا و پناه بردن به او است. این دعا تجلىگاه متواضعانهترین ارتباط بنده با خدا دانسته شده است همچنین گفته شده اين دعا، نشان از شناخت ژرف امام سجاد(ع) از خدا و هستى دارد و به طور غيرمستقيم آن چه را كه بايد دعاكننده در زمينه شناخت خدا، به آن آراسته باشد، آموزش مىدهد. آموزههای این دعا به شرح ذیل است:
- خالص شدن با بریدن از غیر برای رسیدن به خدا
- روی آوردن به خدا با تمام وجود
- قطع امید از کسی که خودش نیازمند به دیگری است.
- ناامیدی از احسان غیر خدا
- حاجت خواستن نیازمند از نیازمند نتیجه گمراهی عقل و سبک رأیی
- خوار شدن کسانی که طلب عزّت از غیر خدا دارند.
- فقر و نیازمندی نتیجه درخواست ثروت از غیر خدا
- خواری و پستی نتیجه طلب بزرگی از غیرخدا
- لزوم درس گرفتن از اشتباهات دیگران
- انتخاب راه درست نتیجه عبرت گرفتن از اقبال کنندگان به غیر خدا
- خدا رواکننده حاجت حاجتمندان
- امیدی جز به درگاه خداوند نیست.
- ویژگیهای مخصوص خدا: وحدانیت، قائم بودن به قدرت، بینیازی و برتری
- شمول رحمت الهی بر همه موجودات
- برخی از تفاوت های خداوند با مخلوقات
- خدا بالاتر از داشتن شبیه و همانند
شرحها
دعای بیست و هشتم در شرحهای صحیفه سجادیه از جمله شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری به زبان فارسی شرح شده است.
دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه همچنین در کتابهایی مانند ریاض السالکین اثر سید علیخان مدنی، فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه، ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضلالله به زبان عربی شرح شده است. واژههای این دعا هم در شرحهای لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری توضیح داده شده است.
متن و ترجمه
دعای بیست و هشتم صحیفه سجادیه
مـتـن | ترجمه |
---|---|
(۵) وَ رَأَیتُ أَنَّ طَلَبَ الْمُحْتَاجِ إِلَی الْمُحْتَاجِ سَفَهٌ مِنْ رَأْیهِ وَ ضَلَّةٌ مِنْ عَقْلِهِ. (۶) فَکمْ قَدْ رَأَیتُ- یا إِلَهِی- مِنْ أُنَاسٍ طَلَبُوا الْعِزَّ بِغَیرِک فَذَلُّوا، وَ رَامُوا الثَّرْوَةَ مِنْ سِوَاک فَافْتَقَرُوا، وَ حَاوَلُوا الارْتِفَاعَ فَاتَّضَعُوا، (۷) فَصَحَّ بِمُعَاینَةِ أَمْثَالِهِمْ حَازِمٌ وَفَّقَهُ اعْتِبَارُهُ، وَ أَرْشَدَهُ إِلَی طَرِیقِ صَوَابِهِ اخْتِیارُهُ. (۸) فَأَنْتَ یا مَوْلَای دُونَ کلِّ مَسْئُولٍ مَوْضِعُ مَسْأَلَتِی، وَ دُونَ کلِّ مَطْلُوبٍ إِلَیهِ وَلِی حَاجَتِی (۹) أَنْتَ الْمَخْصُوصُ قَبْلَ کلِّ مَدْعُوٍّ بِدَعْوَتِی، لَا یشْرَکک أَحَدٌ فِی رَجَائِی، وَ لَا یتَّفِقُ أَحَدٌ مَعَک فِی دُعَائِی، وَ لَا ینْظِمُهُ وَ إِیاک نِدَائِی (۱۰) لَک- یا إِلَهِی- وَحْدَانِیةُ الْعَدَدِ، وَ مَلَکةُ الْقُدْرَةِ الصَّمَدِ، وَ فَضِیلَةُ الْحَوْلِ وَ الْقُوَّةِ، وَ دَرَجَةُ الْعُلُوِّ وَ الرِّفْعَةِ. (۱۱) وَ مَنْ سِوَاک مَرْحُومٌ فِی عُمُرِهِ، مَغْلُوبٌ عَلَی أَمْرِهِ، مَقْهُورٌ عَلَی شَأْنِهِ، مُخْتَلِفُ الْحَالاتِ، مُتَنَقِّلٌ فِی الصِّفَاتِ (۱۲) فَتَعَالَیتَ عَنِ الْأَشْبَاهِ وَ الْأَضْدَادِ، وَ تَکبَّرْتَ عَنِ الْأَمْثَالِ وَ الْأَنْدَادِ، فَسُبْحَانَک لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ. | (۱)خدایا! بر بریدنم از غیر و پیوستنم به تو، خود را خالص و پاک کردم. (۲) و با تمام وجودم به حضرتت روی آوردم. (۳) و از کسی که نیازمند عطای توست قطع امید کردم. (۴) و درخواستم را از آنکه از احسان تو بینیاز نیست، برگرداندم. (۵) و دیدم که حاجت خواستن نیازمند از نیازمند، نتیجۀ سبکی رأی و گمراهی عقل اوست. (۶) ای خدای من! چه بسیار انسانها دیدم که با تکیه به غیر تو، عزّت خواستند ولی خوار شدند؛ و از غیر تو درخواست ثروت کردند، اما به تهیدستی نشستند؛ و آهنگ بلندی کردند، ولی پست شدند. (۷) پس دوراندیشی دوراندیش با دیدن امثال این سبکمغزان که بنا گذاشت به غیر تو تکیه نکند درست است؛ و عبرتآموزی از اینان، او را موفّق کرد؛ و انتخاب درستش، او را به راه راست رهنمون شد. (۸) پس ای مولای من! تو جایگاه درخواست منی، نه غیر تو؛ و تو روا کنندۀ حاجت منی، نه غیر تو. (۹) و تو پیش از هر موجودی که بخوانندش، مخصوص به خواندن منی؛ هیچکس در امید من با تو شریک نمیشود؛ و احدی در دعای من با تو، همپیمان نمیگردد؛ و ندای من کسی را با تو، به یک رشته در نمیآورد. (۱۰) ای خدای من! وحدانیت و یگانگی و قائم بودن به قدرت و بینیازی و برتری حول و قوّت و پایۀ والایی و رفعت، ویژۀ توست. (۱۱) و هر چه غیر توست، در همۀ عمرش به او رحم شده؛ و در زندگیاش مغلوب قدرتی گشته و در کارش شکستخورده و در صفات و خصوصیات جا به جا شده. (۱۲) تو بالاتر از آنی که شبیهها و همانندها برای تو باشد و بزرگتر از آنی که همسانها و همتاها برایت قرار دهند؛ پس پاک و منزّهی و معبودی جز تو نیست. |
پانویس
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷ ص۷۷ و ۸۱.
- ↑ ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۱۳.
- ↑ ؛ ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۱۳-۵۲۶.
- ↑ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۱۳-۵۲۶.
- ↑ فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۴۷۷-۴۸۳.
- ↑ مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۴، ص۲۸۱-۳۱۰.
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۳۶۹-۳۷۲.
- ↑ دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۳۷۳-۳۸۰.
- ↑ فضل الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۷۹-۸۸.
- ↑ فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۶۵.
- ↑ جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۵۶-۱۵۷.
- ↑
منابع
- انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
- جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
- دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
- فضلالله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
- فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
- مدنی شیرازی، سید علیخان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
- مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
- ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیتالله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
پیوند به بیرون